Σκέψου θετικά!

 

Κάθε καινούριο πρωινό που ξημερώνει καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορες και διαφορετικές μεταξύ τους καταστάσεις. Κάποιες από αυτές είναι βατές και κάποιες άλλες έχουν ένα μεγαλύτερο επίπεδο δυσκολίας. Το ζητούμενο, όμως, είναι πώς τις αντιμετωπίζουμε εμείς.

 

Έχω παρατηρήσει ανθρώπους να πνίγονται σε μια κουταλιά νερό για τα πιο απλά πράγματα κι από την άλλη είχα την τύχη να γνωρίσω κάποιους άλλους που χαμογελούσαν μπροστά στις μεγαλύτερες ανηφόρες. Επομένως, πέρα από την όποια αντικειμενική κατάσταση, υπάρχει και η υποκειμενική οπτική μας.

 

Η θετικότητα έχει μια αναζωογονητική επίδραση στην ψυχολογία μας. Βελτιώνει τη διάθεση μας και κατά συνέπεια συμβάλλει στο να ανθίζουμε στο περιβάλλον μας. Όταν κάποιος είναι θετικά προδιατεθειμένος μπορεί να διαχειριστεί με περισσότερη ψυχραιμία τις δυσκολίες συναντήσει μπροστά του. Άλλωστε δεν είναι λίγοι κι εκείνοι που πιστεύουν πως με το να σκέφτονται κάτι άσχημο κατά κάποιο τρόπο είναι σα να το προκαλούν οι ίδιοι ώστε να συμβεί.

 

 

Αυτό που μας παρακινεί να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης είναι ουσιαστικά η ελπίδα. Η ελπίδα ότι όλα θα πάρουν το δρόμο που θέλουμε και θα βρεθούμε σ' εκείνο το σημείο που έχουμε στοχεύσει. Η θετική σκέψη, λοιπόν, δεν είναι άλλη από την κεκαλυμμένη μας ελπίδα. Κι η ελπίδα είναι το ίδιο μας το σήμερα και το αύριο.

 

Δεν είναι τυχαίο πως ο απαισιόδοξος άνθρωπος συνήθως φοβάται να ελπίσει για να μην απογοητευτεί εκ νέου, ενώ ο αισιόδοξος έχει φυλάξει ορισμένες πηγές από τις οποίες αντλεί δύναμη.

 

Η θετική σκέψη συμβάλλει στο να ζούμε πιο όμορφα και πιο ανέμελα, αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι εύκολο να την υιοθετήσουμε. Χρειάζεται να κάνουμε αρκετές προσπάθειες για τα μάτια της μέχρι να την πείσουμε να μας συντροφεύσει. Όμως, η συντροφιά της είναι πολύτιμη!

 

Δέσποινα Ζησοπούλου

 

Το μοντέλο μάθησης της Αντίστροφης Τάξης (inverted classroom)

Το κύριο μοντέλο διδασκαλίας, που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα, είναι το παραδοσιακό· βασίζεται κυρίως στον εκπαιδευτή-εκπαιδευτικό, ο οποίος τροφοδοτεί καταιγιστικά με γνώσεις και πληροφορίες τους παθητικούς εκπαιδευόμενους-μαθητές. Ο πεπερασμένος αριθμός συναντήσεων για κάθε μάθημα δημιουργεί σύγχυση μεταξύ των δραστηριοτήτων που θέλει να εκτελέσει ο εκπαιδευτής, ώστε να καλύψει  ο,τι ορίζει  το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια στροφή στη διδασκαλία. Το παραδοσιακό μοντέλο περιορίζεται σιγά- σιγά και την θέση του παίρνουν μοντέλα μάθησης που έχουν επίκεντρο τον εκπαιδευόμενο (μαθητοκεντρικά μοντέλα μάθησης), όπως η συνεργατική και η εξ’ αποστάσεως μάθηση. Μέρος αυτών αποτελεί και η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΑΞΗ. Στο περιβάλλον μάθησης της αντίστροφης τάξης, η τυπική ώρα διδασκαλίας αντικαθιστάται με εργαστήρια και  δημιουργικές δραστηριότητες, ενώ έξω από την τάξη γίνεται η μελέτη και η κατανόηση του γνωστικού αντικειμένου με τη χρήση κυρίως τεχνολογικών μέσων, όπως βίντεο, εφαρμογές εικονικών κόσμων και εικόνες. Οι μαθησιακές δραστηριότητες γίνονται μέσα στη τάξη με την παρουσία του εκπαιδευτή.

Βασικές αρχές του συγκεκριμένου μοντέλου:

1. να κάνεις είναι πιο σημαντικό από το να γνωρίζεις:  η δραστηριότητα της συσσώρευσης γνώσης φαίνεται λιγότερο σημαντική, από το να αποκτήσεις δεξιότητες που επιτρέπουν να ασχοληθείς με πολύπλοκες και διφορούμενες πληροφορίες.
   
   
2. η μάθηση μοιάζει περισσότερο με Nintendo παρά λογική- η δίκη και η νοοτροπία του λάθους που προέρχεται από την εμπειρία που έχει η γενιά της χιλιετίας από τα βιντεοπαιχνίδια είναι πολύ πιο διαδεδομένη από ότι σε προηγούμενες γενιές (Gannod, G. C., Burge, J.E. & Helmich, M.T. 2007:779).

Χαρακτηριστικά της  αντίστροφης τάξης:

• είναι προσαρμοσμένη: η χρήση του podcasting επιτρέπει στον εκπαιδευόμενο να εστιάσει στο παθητικό περιεχόμενο όσο χρειάζεται και όταν χρειάζεται. Οι χειρονακτικές δραστηριότητες μάθησης διευκολύνουν την προσαρμοσμένη διδασκαλία επιτρέποντας στον εκπαιδευτή να είναι περισσότερο εμπλεκόμενος  στην ενεργητική μάθηση των εκπαιδευόμενων.

• παρέχει άμεση ανατροφοδότηση: οι δραστηριότητες μέσα στη τάξη κατά τη διάρκεια των διδακτικών ωρών επιτρέπουν στον εκπαιδευτή να παρέχει άμεση ανατροφοδότηση σε πιο τακτική βάση.

• είναι εποικοδομητική: ο συνδυασμός της χρήσης της διάλεξης, screencasts βίντεο blogs, και άλλων συμπληρωματικών βίντεο, μαζί με την χειρονακτική εμπειρία εκθέτει τους εκπαιδευόμενους σε ένα εποικοδομητικό περιβάλλον γεμάτο με ενεργή ανακάλυψη.

• παρέχει κίνητρα: οι επίμονες δραστηριότητες επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να παρατηρήσουν τον σκοπό των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
  
  
• είναι διαρκής: η αντίστροφη τάξη παρέχει μια ευκαιρία για την ενίσχυση των περιεχομένων. Η ενίσχυση και η χειρονακτική εφαρμογή βοηθά τους εκπαιδευόμενους  να χρησιμοποιήσουν τη γνώση μακροπρόθεσμα.

Η αντίστροφη τάξη βασίζεται στην ανακαλυπτική μάθηση, με την οποία ασχολήθηκε ο Bruner. Βασική αρχή της μάθησης είναι ότι οι μαθητές ανακαλύπτουν αρχές ή αναπτύσσουν δεξιότητες μέσω του πειραματισμού και της πρακτικής. Ο εκπαιδευόμενος, προκειμένου να κατανοεί τις πληροφορίες και να αναπτύσσεται γνωστικά, οικοδομεί:

• έμπρακτες αναπαραστάσεις, που σχετίζονται με την εκτέλεση δράσεων (μικρές ηλικίες).
• εικονικές αναπαραστάσεις, αντιστοιχούν σε δομές χώρου και είναι ανεξάρτητες της δράσης. Αποτελούν εσωτερικές νοητικές εικόνες.
• συμβολικές αναπαραστάσεις, είναι οι αναπαραστάσεις σχέσεων με αφηρημένα σύμβολα και η  δυνατότητα διαφόρων συσχετισμών και διατύπωσης θεωριών.

Σύμφωνα με τον Bruner ο μαθητής πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος με προβληματικές καταστάσεις, το αναλυτικό πρόγραμμα να οργανώνεται σε σπειροειδή μορφή και ο δάσκαλος να έχει ρόλο εμψυχωτή, συντονιστή και καθοδηγητή στη διαδικασία της μάθηση (e-mathisi 2011).

Η αντίστροφη τάξη είναι ένα περιβάλλον μάθησης που συνδυάζει τη χρήση της τεχνολογίας με τις χειρονακτικές δραστηριότητες, έτσι η τυπική ώρα μάθησης αντικαθίσταται  με εργαστήρια και δημιουργικές δραστηριότητες, κάνοντας το γνωστικό αντικείμενο πιο ενδιαφέρον, ο μαθητής αναζητά και κατακτά τη γνώση μόνος του. Αποκτά κριτική σκέψη, καθώς από το υλικό, που έχει να μελετήσει μόνος του στο σπίτι, μπαίνει στη διαδικασία να το κατανοήσει, να το ομαδοποιήσει και να το αξιολογήσει. Ο ίδιος ο μαθητής με την βοήθεια των ερωτήσεων εμπέδωσης, που παρέχει ο εκπαιδευτικός, είναι σε θέση να συνειδητοποιήσει κατά πόσο αφομοίωσε τις πληροφορίες και αν νοιώθει κάποια αδυναμία- έλλειψη να την συμπληρώσει και να την τελειοποιήσει, μαθαίνοντας με τον δικό του τρόπο και ρυθμό.

 Οι δραστηριότητες μπορούν να είναι είτε ατομικές είτε ομαδικές. Οι ατομικές, εκτελούνται κυρίως εκτός τάξεως, έχουν σκοπό την ενεργοποίηση των μαθητών ,την  πρόσληψη  και να αφομοίωση της γνώσης. Οι ομαδικές δραστηριότητες είναι κυρίως βιωματικές και εμπειρικές, από τις οποίες οι ίδιοι οι μαθητές εξάγουν συμπεράσματα. Μέσα από την επίλυση προβλημάτων και πειραμάτων, αξιοποιούν τα οικεία σε αυτούς υλικά και γεγονότα από τη πραγματική ζωή, με απώτερο σκοπό την κατάκτηση της γνώσης. Με τις ενέργειες αυτές οι μαθητές  αναπτύσσουν όχι μόνο τις γνωστικές ικανότητες αλλά και τις γλωσσικές κριτικές και επικοινωνιακές. Σύμφωνα με την ταξινομία του Bloom, οι δραστηριότητες θα πρέπει να είναι κατάλληλα επιλεγμένες από τον εκπαιδευτικό για να καλύπτουν  όλα τα επίπεδα του γνωστικού τομέα. Τα επίπεδα  αυτά είναι τα ακόλουθα:

• Μάθηση 
• Κατανόηση 
• Εφαρμογή 
• Ανάλυση 
• Σύνθεση 
• Αξιολόγηση 

Αν τυχόν, οι δραστηριότητες που φτιάξει ο εκπαιδευτικός, καλύπτουν μόνο ορισμένα από τα παραπάνω επίπεδα, τότε, μιλάμε για το παραδοσιακό μοντέλο μάθησης, μόνο που οι μαθητές αντί να διδάσκονται το μάθημα στη τάξη, το διαβάζουν απλά σπίτι.

Ο εκπαιδευτής καλείται να δημιουργήσει ένα υλικό που θα περιλαμβάνει και τις εργασίες που θα γίνουν εντός τάξης αλλά και το υλικό που θα μελετήσουν στο σπίτι οι μαθητές. Χρειάζεται να δαπανήσει μεγάλο χρονικό διάστημα κατά την διάρκεια της προετοιμασίας των ενοτήτων και των ασκήσεων έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα υλικό που θα είναι κατανοητό. Δυστυχώς , η επιτυχία του νέου μοντέλου διδασκαλίας δεν στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο από την ικανότητά του εκπαιδευτικού να επηρεάζει τη μάθηση αλλά και από τις γύρω συντεταγμένες, όπως το θέμα και το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται, την ηλικία και την φάση διδασκαλίας στην οποία ενδείκνυται (Papadopoulos, C., Santiago-Román, A., & Portela, G. 2010).

Φωτεινή Ανδρ.

Βιβλιογραφία Άρθρου:

• Ξωχέλλη, Π. (2013). Λεξικό της Παιδαγωγικής. Αθήνα: Αδελφών Κυριακίδη.
• Σοφός, A. &  Kron, F.W. (2010).  Αποδοτική Διδασκαλία με τη χρήση Μέσων. Αθήνα: Γρηγόρης.
• e-mathisi (2011). Ανακαλυπτική Μάθηση (Bruner).
• Gannod, G. C., Burge, J.E. & Helmich, M.T. (2007).  Using the Inverted Classroom to Teach Software Engieering .Oxford, Ohio: School of Engineering and Applied Science. 
• Hamdan, Ν. McKnight, P. McKnight, K & Arfstrom, M. K. (2013) The Flipped learning model: A white paper based on  the literature review titled A Review of flipped learning. Flipped Learning Network.
• Papadopoulos, C., Santiago-Román, A., & Portela, G. (2010). Developing and implementing an inverted classroom for Engineering Statics. Paper resented at the annual meeting of the 40th ASEE/IEEE Frontiers in Education Conference, Washington, D.C. Retrieved from http://fie-conference.org/fie2010.

Η δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης...

Με αφορμή ένα παιχνίδι με τίτλο «μπλε ιστορίες» μου γεννήθηκαν σκέψεις. Ο τρόπος που παίζεται και οι κανόνες, στη παρούσα φάση, δεν έχουν σημασία, απλά να σας πω ότι με ελάχιστα στοιχεία και ερωτοαπαντήσεις προσπαθείς να λύσεις το κουβάρι της εκάστοτε ιστορίας. Σε μια από αυτές έπρεπε να  ανακαλύψεις την επιπόλαια κίνηση που οδήγησε ένα νεαρό στην φυλακή. Ποια ήταν οι αιτία; Ότι ενώ έκανε διάρρηξη σε κατάστημα μπήκε από τον υπολογιστή του καταστήματος στο facebook αλλά φεύγοντας ξέχασε να κάνει αποσύνδεση. Αυτό ήταν το έναυσμα για να αναρωτηθώ «ποια η επιρροή του μέσου αυτού στη ζωή μας, καλή ή κακή;». Δεν είμαι αφοριστικός απέναντι στους νέους τρόπους επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης των ανθρώπων αλλά δεν ξέρω αν στην προκειμένη μιλάμε για ουσιαστική ή για εικονική επικοινωνία.

Καθημερινά η μεγαλύτερη μερίδα νέων και όχι μόνο επισκέπτονται το παραπάνω ή άλλα παρόμοια μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να μιλήσουν, μοιραστούν και εκφραστούν. Αυτό ως πρώτο άκουσμα δεν ενέχει τίποτα το μεμπτό, τίποτα που να μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων. Όμως, όπως φαίνεται και από το εναρκτήριο παράδειγμα ο εθισμός στη χρήση των μέσων αυτών είναι μεγάλος και κάπου εκεί ξεκινάει το πρόβλημα. Δεν είναι τυχαίο που ένα επιτραπέζιο παιχνίδι διασκέδασής έχει εντάξει το συγκεκριμένο μέσο ως αίτιο στη δικαιολόγηση της πλοκής μιας εκ των ιστοριών του και μακάρι να ήταν μόνο αυτό. Καθημερινά έρχονται στα αυτιά μας ιστορίες και νέα (ειδησεογραφικού και μη χαρακτήρα) σε σχέση με εγκλήματα, εξαπατήσεις και απειλές μεταξύ χρηστών κοινωνικής δικτύωσης. Άνθρωποι επιδεικνύουν και διαφημίζουν την προσωπική τους ζωή με κάθε λεπτομέρεια, από το τι φάγανε μέχρι πότε θα πέσουν για ύπνο και άλλα πολλά. Μάνες ανεβάζουν τη πρώτη μέρα στο σχολείο των παιδιών σε βιντεάκι και άνδρες – γυναίκες διαφημίζουν τον εαυτό τους με σκοπό την εύρεση συντρόφων. Μεγάλη μερίδα του κόσμου βγάζει φωτογραφίες όχι για να αποθανατίσει τη στιγμή αλλά για να μπορέσει να διαφημίσει την ευτυχία του αλλά και το πόσο καλά περνάει στις βόλτες του… τόσο καλά που αντί να τις βιώνει σκέφτεται το πώς θα τις παρουσιάσει στου «φίλους» του αλλά και τον αριθμό των «like» που θα πάρει. Δυστυχώς είτε το θέλουμε είτε όχι όλοι το έχουμε κάνει και όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης για αυτό, κι ας το κατακρίνουμε. Μόνο αυτή τη χρήση έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τύπου «προσωποβιβλίο»; Όχι, εσύ αποφασίζεις τη χρήση και τη σημασία τους.

Κάθε τι μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε με αρνητικό είτε με θετικό τρόπο. Τα κοινωνικά δίκτυα προσφέρουν ποικιλία παροχών στο χρήστη και εκείνος ανάλογα με τις ανάγκες του άγεται και φέρεται. Χιλιάδες άνθρωποι βρήκαν την ευκαιρία να κρατούν επαφή με συγγενείς και φίλους που ζουν μακριά και δεν μπορούν να τους δουν. Αντίστοιχα, έδωσε το βήμα σε επαγγελματίες να επικοινωνήσουν την δουλεία τους και σε ερασιτέχνες να εκφράσουν και διαφημίσουν τα χόμπι τους (καλή ώρα). Ταυτόχρονα, δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στην άμεση είδηση, καθώς τα νέα κυκλοφορούν σε μηδέν χρόνο, με αποτέλεσμα να γνωρίζεις σε πραγματικό χρόνο τα γεγονότα που διαδραματίζονται ανά τον κόσμο. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που το χρησιμοποιούν ως παρέα για να πνίξουν τη μοναξιά τους. Οι χρήσεις είναι πολλές, εσύ διαλέγεις ποιες θα ακολουθήσεις και ποιες όχι.

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι εμείς δημιουργούμε τους κινδύνους, οι χρήστες, με τη διαχείριση των παροχών που έχουμε. Ας φιλτράρουμε τα όσα μας παρέχονται και ας κάνουμε τις επιλογές μας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μια σειρά από ελαττώματα και μια σειρά από προτερήματα… ας δούμε που γέρνει η ζυγαριά για τον καθένα μας…

Κάπου εδώ σας αφήνω.

Κωνσταντίνος Μπαλντίδης

Μίλα μου για λάθη...

- Είναι άραγε ανεπίτρεπτο να κάνουμε λάθη;

- Το ανεπίτρεπτο είναι να μη τα παραδέχομαστε.

- Και αν τα παραδεχτούμε; Δε θα μας κρίνουν για αυτά;

- Τι σημασία έχει; Το γεγονός ότι δεν είναι γνωστά στους άλλους δεν αλλάζει το  γεγονός ότι όντως συνέβησαν. Εσύ ο ίδιος πρέπει να σε κρίνεις πρώτος από όλους και τότε καμία άλλη κριτική δε θα είναι ικανή να σε επηρεάσει.

Λάθη, λάθος επιλογές. Κι αυτά μέσα στο πρόγραμμα είναι. Το εύκολο κομμάτι είναι να κάνεις κάποιο λάθος. Το δύσκολο είναι να το αποδεχτείς και το ακόμη δυσκολότερο να το παραδεχτείς.

Και μετά τι ακολουθεί; Μετά προσπαθείς να το διορθώσεις και αν κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο απλά προχωράς και έχεις στο νου σου να αποφύγεις να το διαπράξεις την επόμενη φορά.

Τόσο απλά. Τα πράγματα είναι απλά, εμείς οι άνθρωποι έχουμε την τάση να τους δίνουμε περίπλοκες διαστάσεις. Αν αποστασιοποιηθείς από το πρόβλημα και το κοιτάξεις στα μάτια, τότε ήδη έχεις βρει την απάντηση που ψάχνεις.

Δέσποινα Ζησοπούλου