7 σημεία σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Τότε και σήμερα

Η εξέλιξη και η αλλαγή των πόλεων είναι στα σίγουρα υπαρκτή, αν και δεν μπορούμε να μιλάμε πάντα για γραμμική και ανοδική εξέλιξη στο πέρασμα των χρόνων. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που η εικόνα του παρελθόντος κλέβει την παράσταση από το σήμερα.  Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη έχουν αλλάξει, η Ελλάδα άλλαξε, προσπαθώντας να ανταποκριθούν στα δεδομένα των Ευρωπαϊκών πόλεων κάνουν αλλαγές άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε με παταγώδη αποτυχία. Με έναυσμα αυτό θα κάνουμε στάση σε 7 σημεία σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη και θα δούμε εικόνες του χθες και του σήμερα σε συνδυασμό με ιστορικά στοιχεία. 

 1.Παρθενώνας (Αθήνα)

 Ο Παρθενώνας είναι ναός, χτισμένος προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης της Αθήνας. Υπήρξε το αποτέλεσμα της συνεργασίας σημαντικών αρχιτεκτόνων και γλυπτών στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα. Η εποχή της κατασκευής του συνταυτίζεται με τα φιλόδοξα επεκτατικά σχέδια της Αθήνας και της πολιτικής κύρους που ακολούθησε έναντι των συμμάχων της κατά την περίοδο της αθηναϊκής ηγεμονίας στην Αρχαία Ελλάδα.Ο Παρθενώνας αποτελεί το λαμπρότερο μνημείο της Αθηναϊκής πολιτείας και τον κολοφώνα του δωρικού ρυθμού. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 448/7 π.Χ. και τα εγκαίνια έγιναν το 438 π.Χ. στα Μεγάλα Παναθήναια, ενώ ο γλυπτός διάκοσμος περατώθηκε το 433/2 π.Χ. Σύμφωνα με τις πηγές, οι αρχιτέκτονες που εργάστηκαν ήταν ο Ικτίνος, ο Καλλικράτης και πιθανόν ο Φειδίας, που είχε και την ευθύνη του γλυπτού διάκοσμου. (http://el.wikipedia.org)

2.Λευκός Πύργος (Θεσ/νίκη)

 Ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης είναι οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα (χτίστηκε πιθανόν μεταξύ 1450-70). Σήμερα θεωρείται χαρακτηριστικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και είναι ό,τι έχει σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλης. Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα, για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και είναι ένα από πιο γνωστά κτίσματα-σύμβολα πόλεων στην Ελλάδα. Έχει 6 ορόφους, 34 μέτρα ύψος και 70 μέτρα περίμετρο. (http://el.wikipedia.org)

3. Λυκαβηττός (Αθήνα)

Ο Λυκαβηττός είναι λόφος της Αθήνας πέριξ του οποίου έχει αναπτυχθεί η ομώνυμη συνοικία.

Αναφέρεται στη μυθολογία πως ήταν ένας βράχος που κουβαλούσε στα χέρια της η Θεά Αθηνά και της έπεσε έπειτα από μια κακιά είδηση που της έφερε ένα κοράκι. Από τότε τα κοράκια έγιναν μαύρα, λέει ο μύθος. Ο Λυκαβηττός έχει το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στην κορυφή του και λειτουργεί και τελεφερίκ. Ο Λυκαβηττός είναι το δεύτερο ψηλότερο σημείο του λεκανοπεδίου Αθηνών μετά τα Τουρκοβούνια και υψώνεται στα 277 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και 227 μέτρα πάνω από την πόλη. (http://el.wikipedia.org)

4. Λεωφόρος Νίκης (Θεσ/νίκη)

Η Λεωφόρος Νίκης είναι ενας οδικός άξονας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ξεκινάει από τη πλατεία Δικαστηρίων και διασχύζοντας όλο το παραλιακό μέτοπο καταλήγει στον Λευκό Πύργο και στη Λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι γνωστή και ώς Παραλιακή Λεωφόρος. Διασταυρώνεται με σημαντικούς άξονες όπως η Ίωνος Δραγούμη, Ελ. Βενιζέλου, η Αγίας Σοφίας, η Παύλου Μελά και η Νικ. Γερμανού. Διαθέτει τρεις λωρίδες κυκλοφορίας και έχει κατεύθυνση προς τα ανατολικά.(http://el.wikipedia.org)

5. Πλατεία Ομονοίας (Αθήνα)

Η Ομόνοια είναι συνοικία της Αθήνας η οποία αναπτύσσεται γύρω από την πλατεία Ομονοίας. Είναι το πιο κεντρικό σημείο της Αθήνας απ'όπου ξεκινούν ακτινωτά μεγάλες λεωφόροι και σημαντικές οδοί της Αθήνας, όπως οι οδοί Πανεπιστημίου, Σταδίου, Αγίου Κωνσταντίνου, 3ης Σεπτεμβρίου, Πειραιώς και Αθηνάς, ενώ λίγο ανατολικότερα της πλατείας διέρχονται οι οδοί Αιόλου και Πατησίων. Από την Ομόνοια διέρχονται επίσης ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος και η γραμμή 2 του μετρό. Επιπλέον, η πλατεία Ομονοίας προέκυψε από το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας που έγινε κατόπιν παραγγελίας του Όθωνα το 1846. Τα σχέδια έγιναν από τους πολεοδόμους Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ. Η πλατεία αρχικά ονομάστηκε πλατεία Ανακτόρων, στην συνέχεια πλατεία Όθωνα και τελικά το 1862, πλατεία Ομόνοιας. (http://el.wikipedia.org)

6. Καμάρα/Αψίδα του Γαλέριου (Θεσ/νίκη)

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης είναι η Θριαμβική Αψίδα του Γαλερίου, γνωστή και ως Καμάρα, που βρίσκεται στην πάνω πλευρά της οδού Εγνατίας και σε μικρή απόσταση από την Ροτόντα. Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά σημεία συνάντησης των κατοίκων και επισκεπτών της πόλης.

Η Καμάρα είναι κτίσμα της εποχής της Ρωμαϊκής «Τετραρχίας» (αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί το ένα σκέλος (δυτικό) μίας στεγασμένης στοάς, που σχηματιζόταν από αψίδες και τόξα. Κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Γαλέριος, όταν αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.Χ.) μετά από πολέμους του κατά των Περσών. Η θριαμβική αυτή αψίδα ήταν τοποθετημένη κάθετα στην αρχαία Εγνατία, που διέσχιζε την πόλη (δυτικά προς ανατολικά) και αποτελούσε μέρος του λεγόμενου Γαλεριανού συγκροτήματος (Ρωμαϊκά Ανάκτορα), που αναπτύσσονταν κύρια νοτιοδυτικότερα, στις σημερινές πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου. (http://el.wikipedia.org)

7. Πλατεία Συντάγματος

H Πλατεία Συντάγματος είναι η κεντρικότερη πλατεία των Αθηνών. Βρίσκεται ακριβώς μπροστά από το κτήριο των Παλαιών Ανακτόρων, την σημερινή έδρα της Βουλής των Ελλήνων. Η πλατεία είναι στενά συνδεδεμένη με την αθηναϊκή και ελληνική ιστορία. Ως το Σεπτέμβριο του 1843 ονομαζόταν «Πλατεία Ανακτόρων». Πήρε τη σημερινή της ονομασία έπειτα από την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, με την οποία ο Βασιλιάς Όθωνας υποχρεώθηκε, από την στρατιωτική φρουρά της Αθήνας που είχε συγκεντρωθεί στην Πλατεία Ανακτόρων, να συγκαλέσει εθνοσυνέλευση και να παραχωρήσει Σύνταγμα.Η πλατεία βρίσκεται πολύ κοντά στα περισσότερα αξιοθέατα της Κεντρικής Αθήνας. Βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τις γειτονίες Πλάκα, Μοναστηράκι, Κολωνάκι και Ψυρρή. οι αρχαιολογικοί χώροι της Ακρόπολης, Αρχαίας Αγοράς, Βιβλιοθήκης του Αδριανού είναι επίσης πολύ κοντά. Στο νότιο τμήμα της πλατείας ξεκινά η οδός Ερμού που αποτελεί τον πιο εμπορικό δρόμο της Αθήνας και ένας από τους πιο ακριβούς δρόμους στον κόσμο με βάση την αξία των ακινήτων. (http://el.wikipedia.org)

Όπως μπορεί κανείς να παρατηρήσει σε άλλες περιπτώσεις οι αλλαγές είναι μεγάλες και σε άλλες ανεπαίσθητες, άλλοτε υστερούν και άλλοτε υπερτερούν οι πρότερες από τις σημερινές εικόνες. Το σίγουρο είναι πως αυτά είναι ένα ελάχιστο δήγμα από τα αξιοθέατα και όμορφα σημεία των δύο πόλεων αλλά και των πόλεων ανά την Ελλάδα. Υπάρχουν πανέμορφες πόλεις με απείρου κάλους ομορφιές που αξίζουν αναφοράς. Σε επόμενα άρθρα θα φιλοξενήσουμε ακόμα περισσότερα. Τέλος, να αναφερθεί πως δεν υπάρχει αξιακή κλιμάκωση στη σειρά παράθεσης των περιοχών και σημείων των πόλεων.

Κωνσταντίνος Μπαλντίδης

(Ιστορικά στοιχεία: http://el.wikipedia.org)