Γούστα και στερεότυπα!

Παιδικά χρόνια… τι ωραίες εποχές! Φιλίες, ανεμελιά, μπόλικο παιχνίδι… αναμνήσεις που αξίζει να τις αναπολεί κανείς για ώρες. Ξαφνικά, εκεί που θυμάσαι ωραίες σκηνές παιχνιδιού από τα παιδικά σου χρόνια, τσουπ! εμφανίζεται ένα μελανό σημείο: κάποιο παιχνίδι που ήθελες να πάρεις, κάτι που ήθελες να παίξεις και άκουσες το γνωστό «Όχι αυτό, αυτό είναι για αγόρια (αν ήσουν κορίτσι)/κορίτσια (στην αντίθετη περίπτωση)».

Για τα στερεότυπα θα μπορούσα να επεκταθώ σε πιο ευρύ φάσμα περιπτώσεων, ωστόσο εδώ θα αρκεστώ μόνο σε αυτά που αφορούν ασχολίες σε σχέση με το κάθε φύλο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ατόμων που μπορούν να θυμηθούν ακόμα και το παραμικρό σχετικό σχόλιο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους, είτε από την παιδική τους ηλικία, είτε στην εφηβεία, είτε ακόμη και σαν ενήλικες. Δεν αναφέρομαι μόνο στο παράδειγμα παιχνιδιών για παιδιά, αλλά γενικότερα σε ασχολίες και ενδιαφέροντα, από επάγγελμα μέχρι προτιμήσεις στην μουσική και σε ταινίες. Μιλώντας από προσωπική εμπειρία, κλασικό παράδειγμα που έχω σιχαθεί να ακούω είναι «το να σ’ αρέσει το ποδόσφαιρο δεν είναι για γυναίκες». Βρε τι μας λέτε; Ποιος το όρισε αυτό; Ή μάλλον, αν το δούμε γενικότερα, ποιος είναι αρμόδιος να ορίσει τι μας αρέσει να βλέπουμε ή με τι μας αρέσει να ασχολούμαστε; Για ποιον λόγο πρέπει να μπούμε σε καλούπια, κι όποιος αρνείται να μπει πρέπει να μείνει στο περιθώριο;

Τελευταία φορά που το έψαξα, όσοι μας κάνουν κριτική για τις επιλογές μας σύμφωνα με στερεότυπα δεν ρώτησαν την δική μας γνώμη πριν επιλέξουν τα δικά τους ενδιαφέροντα. Αρκετές φορές (χωρίς βέβαια να ισχύει καθολικά), όπως και στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου σχετικά με το gaming και τις αρνητικές αντιδράσεις που δεχόμαστε από συνομηλίκους, τα άτομα που θα ασκήσουν κριτική για τις επιλογές σου είναι άτομα που είχαν δεχτεί κριτική ή, ακόμα χειρότερα, τους είχαν επιβληθεί ασχολίες βάσει του φύλου τους από γονείς (ή οικογένεια γενικότερα) και ψάχνουν κάποιον τρόπο να δικαιωθούν. Απευθυνόμενη σε όσους σκέφτονται και δρουν κατ’ αυτόν τον τρόπο, ανεξάρτητα από το φύλο ή την ηλικία τους , έχω να πω ότι σας έχουμε νέα: το δίκιο σας δεν πρόκειται ποτέ να το βρείτε κάνοντας αυτό που σας συνέβη, διαδίδοντας τον ίδιο τρόπο σκέψης (τον οποίο δεν αποκλείεται να απεχθάνεστε κατά βάθος), κάνοντας άλλους ανθρώπους να νιώθουν ντροπή ή τύψεις και διαιωνίζοντας μια άσχημη κατάσταση. Οι μόνοι τρόποι να δικαιωθείτε είναι μέσω διαλόγου με τα άτομα που σας επέβαλαν έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής παρά την θέλησή σας, ή απλώς ξεπερνώντας την επιρροή των εν λόγω ατόμων και ζώντας επιτέλους όπως θέλετε εσείς. Έστω όμως κι αν δεν ανήκετε σ’ αυτή την κατηγορία και απλά θέλετε να κάνετε κριτική, τότε πολύ απλά θα πω ότι δεν σας πέφτει λόγος. Σε κανέναν δεν αρέσει να νιώθει ντροπή για την προσπάθειά του να αναπτύξει την προσωπικότητά του, κυρίως μάλιστα όταν δεν υφίσταται καν λόγος ντροπής. Από την στιγμή που ο παραλήπτης της όποιας σχετικής κριτικής δεν βλάπτει τον εαυτό του ή τους γύρω του με τα ενδιαφέροντά του, τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Όπως θέλουμε να σέβονται οι άλλοι εμάς και την προσωπικότητά μας, οφείλουμε να φερθούμε κι εμείς με τον ίδιο τρόπο.

Δυστυχώς, η αλήθεια είναι πως αυτά τα στερεότυπα έχουν επικρατήσει εδώ και δεκαετίες και την εν λόγω κριτική την υφίστανται όλοι σε κάποιο βαθμό από οποιοδήποτε άτομο. Είναι ένα φαινόμενο τόσο συνηθισμένο πλέον που γι’ αυτό τον λόγο δεν βλέπω να εξαλείφεται σύντομα, αν εξαλειφθεί ποτέ δηλαδή. Λόγω του ευρέως κύκλου ατόμων που μπορεί να αφορά (σχεδόν όλους μπορώ να πω, ο οποιοσδήποτε μπορεί να θυμηθεί κάποια στιγμή στη ζωή του που άκουσε κάτι τέτοιο), καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο να περιοριστεί αυτή η συμπεριφορά. Από την δική μου πλευρά, έχω να πω μόνο το εξής: όλοι όσοι έχετε υποστεί κριτική απλώς και μόνο επειδή σας αρέσει κάτι που «δεν αρμόζει» στο φύλο σας, μην το αφήνετε να σας επηρεάσει. Δεν είναι ντροπή. Το σημαντικό για τον καθένα μας είναι να μπορέσει να αναπτύξει την προσωπικότητά του, να δει τι τον ενδιαφέρει και μέσα από αυτό να ολοκληρωθεί σαν χαρακτήρας και σαν άνθρωπος. Στο κάτω-κάτω, δεν μας μάθαιναν πάντα (από το σχολείο ακόμα) πώς όλοι είμαστε διαφορετικοί κι ο καθένας μας είναι μοναδικός; Ναι αλλά δεν γίνεται να είμαστε μοναδικοί όταν πρέπει να μπούμε σε καλούπια!

Οπότε φίλες και φίλοι που το έχετε βιώσει αυτό, ή που συνεχίζετε να το βιώνετε, ή που μπορεί να το βιώσετε στο μέλλον, μην πτοείστε! Πάντα θα υπάρχει κάποιος εκεί έξω που θα βρει κάτι στραβό να σας το πει. Από την στιγμή όμως που δεν υπάρχει σωστό και λάθος, μην δίνετε καμία σημασία. Έκαστος στο είδος του (κι ο Λουμίδης στους καφέδες)!

Σμαράγδα Θεοδωρίδου