Αναγνώρισε τα στάδια του χωρισμού

Ο χωρισμός από τη συντροφική σχέση είναι μία από τις πιο επώδυνες αλλαγές στη ζωή ενός ανθρώπου. Τα πρόσωπα που χωρίζουν, ιδιαίτερα όσοι δεν επιθυμούσαν να συμβεί, βιώνουν άγχος και στρες. Η κατάσταση επιβαρύνεται δε περισσότερο, στην περίπτωση διαζυγίου ή ύπαρξης παιδιών. Όπως κάθε απώλεια, έτσι κι ο χωρισμός από έναν άνθρωπο που ήταν σημαντικός στη ζωή μας, περιλαμβάνει τα σταδια του πένθους. Το άτομο πενθεί για την απώλεια του συντρόφου, ωστόσο η διαδικασία αυτή βοηθάει το άτομο να οδηγηθεί στην αποδοχή.

Ποια είναι τα σταδια του χωρισμού & πως τα αναγνωρίζεις;

✅ Άρνηση/σοκ: το πρόσωπο βρίσκεται σε ένα αρχικό σοκ, ιδιαίτερα αν ο χωρισμός προήλθε από μονόπλευρη απόφαση. Οι άνθρωποι χρειάζονται συνήθως κάποιο χρονικό διάστημα – που ποικίλει ανάλογα και με τη διάρκεια της σχέσης – προκειμένου να αρχίσουν να κατανοούν ότι έχουν χωρίσει από το σύντροφό τους. Στην αρχή είναι λογικό να εκφράζουν άρνηση και μη αποδοχή της νέας συνθήκης.

✅ Θυμός: το πρόσωπο επαναφέρει στη μνήμη του όλα όσα δεν έκανε ο/η σύντροφός, όσα "άσχημα" ή λάθη έκανε, όλα όσα δεν έλαβε από εκείνον/η και αρχίζει η αποδόμηση του πρώην συντρόφου. Συνήθως το πρόσωπο που βιώνει τον χωρισμό θυμάται όσα προσέφερε και δεν αναγνωρίστηκαν όσο θα ήθελε.

✅ Θλίψη: μετά τον θυμό ακολουθεί η έντονη στεναχώρια και θλίψη. Το πρόσωπο χαρακτηρίζεται από απαισιοδοξία. Η φάση αυτή, συνήθως, εναλλάσσεται με αυτή του θυμού. Το πρόσωπο που πενθεί για τον χωρισμό χαρακτηρίζεται, στη φάση αυτή, από φόβο και άγχος για το μέλλον, νιώθει μοναξιά και απομονώνεται. Συχνά εμφανίζει συμπτώματα αϋπνίας, ξαφνικής απώλειας βάρους, ψυχοσωματικές αντιδράσεις, αύξηση εξαρτήσεων (αλκοόλ, τσιγάρο, φαγητό κ.α.), κατάχρηση κοινωνικών δικτύων και τηλεόρασης. 

✅ Ενοχή: Σε αυτό το στάδιο το πρόσωπο που βιώνει την απώλεια σκέφτεται έντονα όσα θα μπορούσε να έχουν γίνει διαφορετικά, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο χωρισμός. Η διαπραγμάτευση αυτή συνοδεύεται, συχνά, κι από το αίσθημα ενοχής. Παρότι γνωρίζει πως η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο τον/την ίδιο/ίδια ξεκινάει ένας κύκλος σκέψεων για όσα έκανε και θα μπορούσε να αποφύγει, ώστε να αποτρέψει τον χωρισμό. 

✅ Αποδοχή: η αποδοχή της απώλειας έρχεται στο τέλος και αφού το πρόσωπο έχει βιώσει όλα τα παραπάνω συναισθήματα. Ωστόσο, το άτομο ενδέχεται να επανέλθει ξανά και ξανά σε κάποιο από τα προαναφερόμενα στάδια. Το πρόσωπο καταλαβαίνει πως έχει φτάσει στην αποδοχή όταν αρχίσει να νιώθει ανακούφιση, ενθουσιασμό για όλα τα νέα που έρχονται ή για το ενδεχόμενο μιας νέας προσωπικής σχέσης. 

Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν περιπτώσεις που νιώθουν αρνητικό συναίσθημα στο ενδεχόμενο μιας νέας σχέσης, ακόμα και στο στάδιο της αποδοχής. Ωστόσο, δεν παύουν να έχουν κατακτήσει της αποδοχή και να είναι απαλλαγμένοι από αρνητικά αισθήματα και σκέψεις. 

Ο χωρισμός συχνά λειτουργεί, μετά την αποδοχή, ως ευκαιρία αναγέννησης, ενασχόλησης με τον εαυτό και με τα προσωπικά "θέλω". Δεν είναι τυχαίο που συχνά βλέπουμε πρόσωπα να ανανεώνουν την εξωτερική τους εμφάνιση, την ενασχόληση με τον βαθύτερο εαυτό τους, να εξελίσσονται επαγγελματικά και να γεννιούνται από τις "στάχτες" τους.

Επιπλέον, τα στάδια πένθους για τον χωρισμό συμβάλλουν στην εξέλιξη του ατόμου στις σχέσεις,  ιδιαίτερα αν λαμβάνει και βοήθεια από κάποιο ειδικό σύμβουλο ψυχικής υγείας. Το πρόσωπο εντοπίζει όλα τα στοιχεία που συνέβαλαν στη μη επιτυχημένη έκβαση της προηγούμενης σχέσης και αυτο βοηθάει στη δημιουργία μια καλύτερης επόμενης σχέσης με θεμέλια και βάσεις. 

Τέλος, στην καλύτερη αντιμετώπιση του χωρισμού συμβάλει άρρηκτα το δυνατό υποστηρικτικό οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, η δυναμική του εκάστοτε χαρακτήρα, τα επίπεδα αυτοεκτίμησης που διακατέχουν το πρόσωπο και η υπομονή που θα δείξει μέχρι να απεγκλωβιστει από την "δίνη" του χωρισμού. 

✒️ Κωνσταντίνος Μπαλντίδης